Oglądaj w BBC Earth
PLANETY
Najnowsza seria BBC Earth przedstawia fascynującą historię, która nigdy dotąd nie została opowiedziana w równie przejmujący i innowacyjny sposób.
„Planety” rzucają światło na sekretne życie ośmiu zaskakująco różnorodnych światów, które składają się na nasz Układ Słoneczny.
POLECANE FILMY
Dramatyczny spektakl na kosmiczną skalę
Łatwo jest myśleć o planetach jako o stałych, niezmieniających się elementach naszego nocnego nieba. Nic bardziej mylnego! Profesor Brian Cox udowadnia, jak aktywne było ich dotychczasowe życie oraz jak ściśle powiązana jest ze sobą ich egzystencja i przyszłość.
Seria „Planety” zabiera widzów w podróż przez 4,5 miliarda lat historii, ukazując jak niezwykle dynamiczne procesy kształtowały nasz kosmiczny dom - Układ Słoneczny. Jest to dramatyczny spektakl na kosmiczną skalę, ukazujący historie życia wszystkich ośmiu planet. Widzowie zobaczą w nim, jak tworzyły się atmosfery, przemijały epoki geologiczne i jak same planety zmieniały swoje położenie.
Obecnie odbywa się wiele misji, których celem jest odkrywanie kosmosu. To właśnie przełomowa i wnikliwa praca inżynierów i naukowców prowadzących te misje pozwoliła nam nakreślić ten nowy, wyjątkowy obraz Układu Słonecznego. Dzięki niemu rozpościera się przed nami zaskakująca, nieznana dotąd perspektywa, ukazująca ogrom piękna i tworzenia, ale jednocześnie przemocy i zniszczenia - wszystko w oparciu o najbardziej spektakularne ujęcia planet, jakie kiedykolwiek powstały.
Ten realistyczny obraz połączono z najbardziej zaawansowanymi efektami wizualnymi. Z pomocą zdobywcy Oskara, firmy VFX Lola Post Production, odwzorowaliśmy każdą z planet. Obrazy o wysokiej rozdzielczości i dane 3D przesłane z sond rozrzuconych po Układzie Słonecznym nałożono na siebie, aby stworzyć niezwykle dokładne generowane komputerowo modele planet (CGI).
Aby opowiedzieć historię „Planet” chcieliśmy zrobić coś więcej niż tylko zobaczyć je z kosmosu. Zapragnęliśmy na nich wylądować. Zespół produkcyjny realizował zdjęcia w wielu „kosmicznych” miejscach na Ziemi, z których każde musiało jak najbardziej przypominać warunki tych unikalnych światów. Islandia stała się więc Plutonem, aktywne wulkany odegrały rolę wulkanicznego księżyca Jowisza Io, a Wadi Rum w Jordanii odegrało rolę Marsa. Zrobione w ten sposób fotografie stały się podstawą do stworzenia efektów wizualnych (VFX), które pozwalają widzom stanąć na powierzchni odległych planet. W ten sposób przenosimy widzów w czasie i przestrzeni.
MERKURY
- Merkury jest planetą położoną najbliżej Słońca i najmniejszą w naszym Układzie Słonecznym.
- Merkury jest nieznacznie większy od ziemskiego Księżyca.
- Z powierzchni Merkurego Słońce wydaje się ponad trzy razy większe niż widziane z Ziemi, a światło słoneczne jest aż 11 razy jaśniejsze.
- Pomimo bliskości słońca, Merkury nie jest najgorętszą planetą w naszym Układzie Słonecznym, ponieważ z powodu braku atmosfery nie zatrzymuje ciepła w ciągu nocy.
- Merkury posiada najkrótszą orbitę, wykonuje okrążenie wokół Słońca w ciągu 88 ziemskich dni.
- Nazwa Merkury pochodzi od starożytnego rzymskiego boga.
WENUS
- Wenus jest drugą planetą od Słońca.
- Jest naszym najbliższym sąsiadem w Układzie Słonecznym.
- Pod względem struktury i wielkości przypomina Ziemię, ale jest również najgorętszą planetą w Układzie Słonecznym i prawdopodobnie jedną z najbardziej nieprzyjaznych dla życia.
- Gęsta atmosfera Wenus zatrzymuje ciepło słoneczne poprzez ekstremalny efekt cieplarniany, dlatego jest ona gorętsza niż Merkury.
- Orbituje wokół Słońca, wykonując pełne okrążenie w około 225 dni.
- Temperatura powierzchni wynosi 462 stopnie Celsjusza– jest to wystarczająco gorąco, aby stopić ołów.
- Nazwa Wenus pochodzi od rzymskiej bogini miłości i piękna.
ZIEMIA
- Trzecia planeta od Słońca, piąta pod względem wielkości planeta Układu Słonecznego.
- Planeta, którą nazywamy domem.
- Jedyna planeta w Układzie Słonecznym, która jest zdolna utrzymać tak złożone systemy życiowe.
- Woda z rozległych oceanów, krętych rzek i wielkich jezior pokrywa 71% jej powierzchni. Dzięki niej około 3,5 miliarda lat temu powstało życie.
- Ziemia robi jedno okrążenie wokół Słońca w ciągu 365,256 dnia.
- Atmosfera naszej planety pozostaje w delikatnej równowadze, pozwalając rozwijać się ekosystemom, a gatunkom nieustannie ewoluować.
MARS
- Czwarta planeta od Słońca i najlepiej zbadana planeta w naszym Układzie Słonecznym, ze względu na jej bliskość od Ziemi.
- Promień Marsa wynosi 3390 km; jest nieco większy niż połowa promienia Ziemi.
- Mars jest zimny, skalisty i pylisty, z cienką atmosferą.
- Najwyższe temperatury na Marsie wynoszą 20 stopni Celsjusza.
- Misje i badania NASA sugerują, że kiedy Mars został uformowany był znacznie wilgotniejszy i cieplejszy, z grubszą atmosferą.
- Nazwa nadana przez Rzymian na cześć ich boga wojny, ponieważ jego kolor przypomina krew. Do dziś jest znany jako „Czerwona Planeta”.
JOWISZ
- Jowisz jest piątą planetą od Słońca.
- Jest to największa planeta w Układzie Słonecznym - ponad 2,5-krotnie większa od masy wszystkich innych planet razem wziętych.
- Słynne pasy Jowisza na całej jego powierzchni to chmury amoniaku i wody, w atmosferze wodoru i helu.
- Na Jowiszu szaleje burza, która jest wyraźnie widoczna z góry planety. Sztorm ten, znany jako Wielka Czerwona Plama trwa nieprzerwanie już od setek lat.
- Jowisz ma 79 znanych księżyców, z których cztery zostały odkryte przez Galileusza już w 1610 roku: Io, Europa, Ganimedes i Kallisto.
- Jowisz posiada także kilka pierścieni, ale są one bardzo niewyraźne i składają się z pyłu, zamiast z lodu.
- Nazwa Jowisz pochodzi od króla starożytnych bogów rzymskich.
SATURN
- Saturn jest szóstą planetą od Słońca i drugą co do wielkości w naszym Układzie Słonecznym.
- Posiada tysiące pierścieni, czym wyróżnia się wśród innych planet.
- Pierścienie zbudowane są z odłamków lodu i niewielkiej ilości skał - jest to w ponad 90% czysty lód wodny.
- Podobnie jak inny gazowy gigant - Jowisz - Saturn stanowi masywną kulę złożoną głównie z wodoru i helu.
- Saturn posiada 62 księżyce i, potencjalnie, ponad 100 niepotwierdzonych małych księżyców.
- Saturn, najbardziej oddalona od Ziemi planeta dostrzegalna dla ludzkiego oka bez pomocy teleskopu, znana jest od czasów starożytnych i nazwana została imieniem rzymskiego boga rolnictwa i bogactwa.
- Niewiele misji odwiedziło Saturna: Pionier 11 i Voyager 1 i 2 jedynie przeleciały obok, dopiero sonda Cassini orbitowała wokół Saturna 294 razy między rokiem 2004 a 2017.
URAN
- Siódma planeta od Słońca i pierwszy z lodowych gigantów.
- Otoczony 13 niewyraźnymi pierścieniami i 27 małymi księżycami, Uran obraca się pod kątem prawie 90 stopni od płaszczyzny swojej orbity. To unikalne nachylenie sprawia, że Uran wydaje się kręcić na boku, orbitując wokół Słońca jak turlająca się kula.
- Uran został odkryty w 1781 roku przez astronoma Williama Herschela. Była to pierwsza planeta wykryta za pomocą teleskopu, ale potrzeba było dwóch lat, aby obiekt został powszechnie zaakceptowany jako nowa planeta, częściowo dzięki obserwacjom astronoma Johanna Elerta Bode.
- Nazwa planety pochodzi od Uranosa, greckiego boga nieba.
NEPTUN
- Neptun jest ósmą i najbardziej oddaloną od Słońca planetą w naszym Układzie Słonecznym.
- Znajdując się ponad 30 razy dalej od Słońca niż Ziemia, Neptun jest jedyną planetą w Układzie Słonecznym, która nie jest widoczna gołym okiem.
- W roku 2011 Neptun ukończył swoją pierwszą, trwającą 165 lat podróż po orbicie od momentu odkrycia planety w 1846 roku.
- Lodowy gigant Neptun był pierwszą planetą zlokalizowaną dzięki obliczeniom matematycznym. Wykorzystując przewidywania Urbaina Le Verriera, Johann Galle odkrył planetę w 1846 roku.
- Nazwa planety pochodzi od imienia rzymskiego boga morza, jak zasugerował Le Verrier.
ODKRYCIA
Wiemy, że pierścienie Saturna powstały w tym samym czasie, kiedy dinozaury wędrowały po Ziemi i mogą przetrwać nie dłużej niż 100 000 lat.
Na księżycu Saturna, Enceladusie, istnieje podziemny ocean, którego erupcje przez lodowatą powierzchnię sięgają wysokości 100 km.
Ocean pod powierzchnią lodowatego Enceladusa jest słony, a na dnie morza mogą znajdować się otwory hydrotermiczne. Są to warunki, w jakich, według niektórych teorii, powstało życie na Ziemi. Co więcej, wykryto nawet złożone cząsteczki organiczne w wodzie, która ucieka w przestrzeń kosmiczną.
Wewnętrzna struktura Jowisza jest rozmyta - nie posiada on wyraźnego jądra, jak kiedyś sądzono.
Księżyc Saturna, Tytan, może pewnego dnia stać się światem oceanów, podobnie jak Ziemia.
Od dawna przywykliśmy myśleć o Marsie jako o suchej planecie, ale niedawno odkryty został szeroki na 20 km zbiornik wodny znajdujący się pod biegunem południowym Marsa.
Na wczesnym etapie swojej historii Mars był planetą pokrytą wielkimi jeziorami i oceanami.
Mars doświadczył kiedyś katastrofalnej powodzi, która przyczyniła się do powstania największego wodospadu w Układzie Słonecznym.
Bieguny Jowisza nie są czerwone i białe jak reszta planety - w rzeczywistości mają barwę niebieską.
Powierzchnia Plutona jest aktywna na wiele sposobów, przede wszystkim na równinie Sputnik Planitia, największym znanym lodowcu w Układzie Słonecznym.
Na Plutonie znajduje się prawdopodobnie podziemny ocean wodny, który nie uległ jeszcze całkowitemu zamrożeniu.
Posiadamy bliskie ujęcia najbardziej odległego obiektu, jaki kiedykolwiek został odwiedzony - Ultima Thule. Jest to najstarszy obiekt, jaki widzieliśmy i umożliwił nam wgląd w historię kształtowania się Układu Słonecznego.
Sonda New Horizons odkryła, że na Plutonie niebo jest błękitne.