WULKANY

Bez wulkanów nigdy nie powstałoby życie na Ziemi. Odpowiadają one zarówno za atmosferę, która pozwala nam oddychać, jak również za nasze oceany. Bogate w minerały popioły z regularnych erupcji użyźniają ziemię. To właśnie wulkany są architektami planety - ponad 80% powierzchni Ziemi jest wynikiem działania magmy unoszącej się z jej roztopionego jądra - stanowiąc podłoże do rozwoju życia.

• Na całej powierzchni naszej planety znajduje się ponad 1500 aktywnych wulkanów.
• Kilauea na Hawajach jest najbardziej aktywnym wulkanem na Ziemi.
• Wulkany znane są jako architekci naszej planety - ponad 80% powierzchni Ziemi jest wynikiem wybuchu magmy ze stopionego jądra Ziemi.
• Wyspy wulkaniczne stanowią tylko 5% powierzchni planety, ale są domem dla prawie 20% jej gatunków.
• Ciepło zgromadzone pod skorupą ziemską zawiera 50.000 razy więcej energii niż wszystkie rezerwy ropy naftowej i gazu ziemnego na świecie.
• 250 milionów lat temu zmiana w atmosferze ziemskiej spowodowana przez aktywność wulkaniczną, doprowadziła do największego masowego wymierania gatunków w historii Ziemi. Nadmiar węgla w ziemskiej atmosferze sprawia, że nasza planeta staje się niebezpiecznie gorąca. Dziś ludzkość okazuje się nowym rodzajem superwulkanu. Każdego roku, działalność człowieka uwalnia 60 razy więcej węgla niż wszystkie wulkany naszej planety razem wzięte.

SŁOŃCE

Życie na naszej planecie zasilane jest energią słoneczną. Każdy fragment powierzchni Ziemi otrzymuje 4 380 godzin światła słonecznego rocznie, ale w różnym natężeniu w zależności od miejsca, w którym się znajdujemy: właśnie ta różnica okazuje się decydująca dla warunków życia znacznej części świata przyrody.

Związane z porami roku zmiany w oświetleniu zachodzą dlatego, że Ziemia nie obraca się pionowo na swojej osi, lecz ukośnie - co oznacza, że różne części planety są ustawione do Słońca pod innym kątem w zależności od pory roku. Wyjątkiem w tej kwestii jest równik, na którym długość trwania dnia i nocy pozostaje taka sama przez cały rok. Ogromna różnorodność form życia w tropikalnej dżungli wynika właśnie z tego faktu. Z kolei w tych rejonach globu, w których energia słoneczna jest najsilniej odczuwalna, niektóre zwierzęta muszą wspiąć się na szczyt zdolności adaptacyjnych, aby przetrwać te ekstremalne warunki.

• Światło potrzebuje ośmiu minut, aby przebyć drogę od Słońca do Ziemi.
• Słońce dostarcza Ziemi więcej energii w ciągu jednej godziny, niż ludzkość zużywa w ciągu roku.
• Ziemia potrzebuje roku, aby okrążyć Słońce, a ponieważ nasza planeta jest nachylona pod kątem 23,4 stopnia, różne części jej powierzchni są inaczej pochylone względem Słońca w zależności od momentu, stąd różnice między porami roku.

POGODA

Woda jest niezbędna dla wszelkich form życia. Nasza doskonała planeta posiada ten cenny zasób w obfitości - a jednak większość wód to wody morskie, zbyt słone, aby mogły z nich korzystać istoty lądowe. W praktyce zaledwie 3% całej wody na Ziemi to woda słodka i niemal w całości pozostaje ona zamknięta w postaci brył lodu lub ukryta w podziemnych warstwach wodonośnych. Zaledwie niewielki ułamek wody na naszej planecie znajduje się w rzekach i jeziorach, gdzie jej dostępność umożliwia zaistnienie ogromnej różnorodności lądowych form życia. Dostępność ta jest możliwa wyłącznie dzięki działaniu pogody na naszej planecie, ponieważ to ona jest siłą, która rozprowadza słodką wodę po całej powierzchni Ziemi.

• W każdej sekundzie ponad 13 milionów ton wody wyparowuje z naszych oceanów tworząc chmury.
• Zimą na mongolskiej pustyni Gobi temperatury spadają tak nisko, że woda po prostu nie ma szans zaistnieć. Przy 40°C poniżej zera, jest to jedno z najsuchszych i najbardziej ekstremalnych środowisk na świecie.
• Rekordowo wysokie temperatury i najniższe opady od prawie 40 lat doprowadziły część Afryki do jednej z najgorszych susz w ciągu stulecia.
• W szczycie pory deszczowej w każdej sekundzie z wodospadu Wiktorii spada 5.000 ton wody. Kiedy deszcz przestaje padać, wodospad wysycha. W ostatnich latach ilość wody przepływającej przez wodospad Wiktorii spadła o połowę.
• Niedawny wzrost temperatur na świecie o jeden stopień radykalnie przeobraził nasze wzorce pogodowe. Jeśli zmiany klimatyczne nie zostaną zahamowane, do końca stulecia możemy zaobserwować wzrost temperatury o 5°C.

OCEANY

Oceany są największym ekosystemem na Ziemi, obejmującym dwie trzecie powierzchni naszej planety i wytwarzającym połowę tlenu obecnego w atmosferze. Są one domem dla aż 80% wszystkich istot żywych na Ziemi, a dla prawie trzech miliardów ludzi podstawowym źródłem pożywienia.

• Każda kropla wody morskiej na Ziemi przemieszcza się dzięki prądom morskim, potrzebując tysiąca lat na ukończenie jednego pełnego cyklu.
• Trójkąt Koralowy w południowo-wschodniej Azji jest siedliskiem jednej trzeciej ryb rafowych na świecie - jest to najbardziej zróżnicowany region morski na Ziemi.
• Żadne inne miejsce na świecie nie doświadcza potęgi pływów bardziej gwałtownie niż norweska Cieśnina Saltstraumen. Co sześć godzin przez kanał o szerokości zaledwie 150 metrów przepływa prawie pół miliarda ton wody. Przeciskając się przez wąską szczelinę, nabiera ona prędkości, co czyni ją najsilniejszym ciągiem pływów na świecie.
• W miarę postępujących zmian klimatycznych, polarne pokrywy lodowe topnieją w alarmującym tempie. Sama Arktyka co sekundę wprowadza 14 000 ton słodkiej wody do morza. Spowalnia to przepływ prądów morskich przez oceany. Jeśli atmosfera będzie się nadal ocieplać, prądy te mogą się całkowicie zatrzymać. Kiedy miało to miejsce ostatnio, 250 milionów lat temu, cały ocean stał się strefą martwych wód, co doprowadziło do wymarcia niemal 90% całego życia na Ziemi. Dziś zjawisko to znów daje się zauważyć na wybrzeżach niektórych oceanów.
• Na całej Ziemi znajduje się obecnie 15 razy więcej stref martwych wód niż 50 lat temu.

CZŁOWIEK

Nasz dom, połyskująca błękitem oaza życia, wisi samotnie w kosmosie. Jedyny żyjący świat, jaki znamy. Życie na naszej planecie jest kształtowane przez naturalne siły Ziemi, ale pojawiła się też nowa siła, tak potężna, że była w stanie naruszyć równowagę życia na Ziemi i stała się zagrożeniem dla naszej idealnej planety. Tą siłą jesteśmy my.

• Już około milionowi gatunków grozi obecnie wyginięcie,1 wielu z nich nawet w ciągu najbliższych dekad. Ostatni przypadek globalnego wymierania na taką skalę miał miejsce ponad 65 milionów lat temu.
• Nawet według najbardziej zachowawczych szacunków, gatunki znikają w tempie około 100 razy szybszym niż normalnie.
• Największe jak dotąd wymieranie na Ziemi spowodowane było nadzwyczajnym przegrzaniem świata. Intensywna aktywność wulkaniczna wtłoczyła do atmosfery ogromne ilości węgla, znacznie podnosząc globalną temperaturę, a tym samym niszcząc około 90% całego życia na Ziemi.4 Ludzkość zachowuje się dziś jak super wulkan, uwalniając dwutlenek węgla w jeszcze większym tempie niż prehistoryczne mega-erupcje, które dziesiątkowały organizmy żywe w przeszłości.
• W skali globalnej ludzie odpowiadają obecnie za uwalnianie do atmosfery sto razy więcej dwutlenku węgla niż wszystkie wulkany na Ziemi łącznie.
• Nowe badania sugerują, że każdy wzrost temperatury na świecie o 1° Celsjusza oznacza, że miliard ludzi zostanie zmuszonych do egzystencji w skrajnie trudnych warunkach. A to może spowodować jedną z największych migracji w historii ludzkości.
• Badania wskazują, że przełowienie doprowadziło do zmniejszenia aż o 90% populacji wszystkich dużych ryb drapieżnych.7 Każdego roku na całym świecie miliony rekinów oraz ponad 300 000 wielorybów i delfinów ginie przypadkowo w sieciach rybackich.
• 80% energii, jaką wykorzystujemy, wciąż pochodzi z paliw kopalnych.